Gà bị chảy nước mắt là dấu hiệu cho biết bệnh lý hoặc tổn thương từ nhẹ như kích ứng mắt cho đến nghiêm trọng như nhiễm trùng, bệnh truyền nhiễm. Nếu không điều trị kịp thời gà có thể suy giảm thị lực vĩnh viễn hoặc thậm chí mù lòa. Trong bài viết dưới đây BLV Gà Rừng sẽ nêu chi tiết nguyên nhân và cách điều trị khi gà bị nước mắt.
Gà bị chảy nước mắt là có phải đang mắc bệnh không?
Phần lớn trường hợp gà bị chảy nước mắt là do đang mắc bệnh hoặc gặp vấn đề sức khỏe ở mắt hay đường hô hấp. Nếu nguyên nhân nhẹ như bụi, dị vật hoặc thiếu vitamin A thì xử lý sớm sẽ hết nhưng nếu do bệnh viêm kết mạc, bệnh hô hấp truyền nhiễm, Newcastle, CRD, Coryza hoặc ký sinh trùng mắt thì chắc chắn là bệnh lý và cần điều trị ngay.
Các triệu chứng nhận biết gà bị chảy nước mắt bất thường
Người nuôi có thể nhận diện gà chảy nước mắt bất thường qua những dấu hiệu sau:
- Mắt liên tục ướt và chảy dịch
- Sưng tấy, đỏ mắt và có thể kèm bọt ở khóe mắt.
- Giảm thị lực: phản xạ chậm khi có vật di chuyển trước mắt.
- Dụi mắt thường xuyên vào cánh hoặc vật cứng.
- Trong trường hợp nặng mắt đục, khó mở và có màng trắng hoặc mù.
Những nguyên nhân gà bị chảy nước mắt
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng gà bị chảy nước mắt được tổng hợp từ kinh nghiệm thực tế của BVL Gà Rừng, bao gồm:
Do giun sán
Một số loài giun, sán có thể ký sinh trực tiếp ở mắt hoặc xoang mũi của gà gây viêm, kích ứng liên tục. Khi di chuyển ký sinh trùng cọ xát vào giác mạc làm mắt đỏ, sưng và chảy nước mắt.
Nếu không được xổ định kỳ giun sán sẽ liên tục hút chất dinh dưỡng khiến gà gầy yếu, chậm lớn và sức đề kháng giảm từ đó bệnh về mắt dễ tái phát.
Trong các loại ký sinh trùng thì Oxyspirura mansoni là loài giun mắt thường gặp nhất ở gà gây kích ứng và viêm kéo dài.
Do bụi bẩn hoặc dị vật vào mắt
Chuồng trại chứa nhiều bụi đất, rơm rạ hay mùn cưa và đặc biệt khi dọn vệ sinh bụi rất dễ bay vào mắt gà.
Ngoài ra các dị vật như hạt cát, mảnh rơm hay vụn cỏ có thể cọ xát vào giác mạc gây trầy xước và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Do dinh dưỡng
Thiếu vitamin A khiến giác mạc bị khô và mất lớp nhầy bảo vệ tự nhiên làm mắt dễ bị viêm và tổn thương.
Gà bị thiếu vitamin A thường kèm theo các dấu hiệu như mắt khô và mờ, mí mắt sưng hoặc da quanh mắt khô sần.
Nguyên nhân chủ yếu là khẩu phần ăn nghèo rau xanh, củ quả giàu carotene hoặc chỉ sử dụng cám công nghiệp kém chất lượng không đủ hàm lượng vitamin cần thiết.
Bệnh viêm kết mạc
Bệnh thường do vi khuẩn như E. coli, Staphylococcus aureus, Pasteurella multocida hoặc do virus xâm nhập và gây viêm mắt.
Triệu chứng điển hình là mắt đỏ, mí sưng và tiết dịch mủ màu vàng hoặc xanh. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể lan rộng gây mù mắt và dễ lây sang cả đàn.
Hướng dẫn cách điều trị gà bị chảy nước mắt
Để điều trị dứt điểm tình trạng gà bị chảy nước mắt, người nuôi cần xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh từ đó áp dụng phương pháp xử lý phù hợp.
Điều trị gà bị chảy nước mắt do giun sán
Nhỏ nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch mắt 2 đến 3 lần/ngày.
Sử dụng thuốc xổ giun đặc trị như Levamisole (30 đến 40 mg/kg thể trọng) hoặc Albendazole theo hướng dẫn trên bao bì.
Trường hợp giun ở mắt nhỏ thêm dung dịch sát khuẩn nhẹ như Iodine loãng hoặc nước muối rồi dùng tăm bông sạch gắp bỏ giun nếu thấy rõ.
Tẩy giun định kỳ 3 đến 5 tháng/lần để phòng tái phát.
Do bụi bẩn hoặc dị vật vào mắt
Dùng nước muối sinh lý rửa mắt nhiều lần trong ngày để loại bỏ dị vật. Nếu dị vật bám chặt dùng tăm bông sạch thấm nước muối gạt nhẹ ra nhưng cần thực hiện một cách nhẹ tay tránh làm xước giác mạc.
Sau khi lấy dị vật ra khỏi mắt người nuôi cần nhỏ thêm chloramphenicol hoặc Tobramycin 2 đến 3 lần/ngày để ngừa nhiễm khuẩn.
Chuồng trại cần thường xuyên dọn phân và hạn chế dùng mùn cưa hoặc rơm rạ quá khô để tránh tình trạng dị vật vào mắt gà.
Do dinh dưỡng (thiếu Vitamin A)
Bổ sung Vitamin A trực tiếp qua thuốc bổ dạng viên, dạng nước hoặc premix.
Tăng khẩu phần thực phẩm giàu carotene như cà rốt, bí đỏ, rau muống, rau dền… và kết hợp bổ sung Vitamin E và D3 để tăng khả năng hấp thu và bảo vệ mắt.
Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối và không cho gà ăn cám công nghiệp kém chất lượng lâu dài.
Điều trị gà bị chảy nước mắt do viêm kết mạc
Bước 1: dùng bông gòn mềm thấm nước muối sinh lý 0,9% để lau sạch ghèn, mủ và bụi bẩn quanh mắt. Nếu mắt có nhiều mủ đặc có thể nhỏ vài giọt nước muối sinh lý và đợi 1 đến 2 phút để làm loãng trước khi lau.
Bước 2: sau khi vệ sinh nhỏ mắt bằng Chloramphenicol hoặc Tobramycin 2 đến 3 lần/ngày, trong trường hợp mí sưng hoặc viêm nặng có thể bôi mỡ Tetracycline vào mí mắt để tăng hiệu quả kháng khuẩn.
Bước 3: tiêm hoặc pha vào nước uống kháng sinh phổ rộng như Tylosin, Enrofloxacin hoặc Doxycycline theo liều hướng dẫn của thú y.
Bước 4: tách riêng gà bệnh để tránh lây sang cả đàn, sau đó sát trùng chuồng trại, máng ăn và máng uống bằng dung dịch Bencocid, Iodine hoặc Virkon-S. Đồng thời giữ chuồng thông thoáng và khô ráo để vi khuẩn không có môi trường phát triển.
Bước 5: bổ sung Vitamin A, C và các khoáng chất vào khẩu phần để tăng sức đề kháng và giúp mắt nhanh lành, có thể cho uống điện giải và vitamin tổng hợp 3 đến 5 ngày liên tiếp.
>>> Xem thêm Gà Chạy Kiệu – Tìm Hiểu Đặc Điểm, Lối Đá Và Ưu Nhược Điểm
Phòng ngừa tình trạng gà bị chảy nước mắt
Cách phòng ngừa gà bị chảy nước mắt cần tập trung vào việc giữ môi trường sống sạch sẽ, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ và kiểm soát mầm bệnh.
Giữ vệ sinh chuồng trại
- Chuồng nuôi phải thoáng mát, khô ráo, tránh ẩm ướt và gió lùa trực tiếp vào mắt gà.
- Thường xuyên dọn phân và thay chất độn chuồng định kỳ để hạn chế bụi bẩn.
- Khi làm vệ sinh hoặc thay chất độn chuồng nên đeo khẩu trang và tưới nhẹ nước để hạn chế bụi bay vào mắt gà.
Kiểm soát giun sán và ký sinh trùng
- Tẩy giun định kỳ cho cả đàn bằng các loại thuốc như Levamisole, Piperazine hoặc Albendazole.
- Vệ sinh máng ăn, máng uống hàng ngày tránh để thức ăn và nước uống bị nhiễm phân hoặc đất cát.
Cung cấp chế độ dinh dưỡng đầy đủ
- Bổ sung Vitamin A thường xuyên thông qua rau xanh hoặc premix vitamin.
- Sử dụng cám chất lượng tránh dùng thức ăn mốc hoặc kém dinh dưỡng.
- Cho uống vitamin tổng hợp và khoáng chất định kỳ để tăng sức đề kháng cho mắt và hệ miễn dịch.
Lời kết
Tình trạng gà bị chảy nước mắt có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng nhưng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời có thể gây suy giảm sức khỏe, giảm phong độ thi đấu và thậm chí khiến gà mất thị lực. Vì vậy người nuôi cần thường xuyên quan sát, nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và xác định chính xác nguyên nhân để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp ở bài viết trên nhé.
